Czym jest PEM
Czym jest pole elektromagnetyczne (PEM)
Pole elektromagnetyczne (PEM) jest naturalnym zjawiskiem fizycznym występującym we wszechświecie.
Jest wszędzie.
Naturalne źródła pola elektromagnetycznego to między innymi:
Naturalne źródła pola elektromagnetycznego to między innymi:
- Ziemia, wytwarzająca w swoim jądrze pole magnetyczne;
- Słońce, wytwarzające m.in. światło widzialne i niewidzialne (głównie podczerwone), wiatr słoneczny;
- zjawiska atmosferyczne związane z wyładowaniami piorunowymi;
- każda materia o temperaturze przekraczającej zero bezwzględne (−273°C);
- każdy człowiek.
Urządzenia wytwarzające pole elektromagnetyczne
Od ok. 150 lat korzystamy w coraz szerszym zakresie z urządzeń i instalacji, które są
sztucznymi źródłami pola elektromagnetycznego, takich jak:
- generatory prądotwórcze, radio i telewizja naziemna;
- rentgen, tomografia komputerowa, rezonans magnetyczny;
- radiotelefony, telefonia komórkowa, Wi-Fi, Bluetooth;
- radar, noktowizor, lotniskowy skaner ciała, lotniskowy rentgen bagażu;
- kuchenka mikrofalowa, pilot telewizora, karta płatnicza;
- lampa kwarcowa, solarium, utwardzanie plomb dentystycznych.
Rodzaje fal elektromagnetycznych
Fale elektromagnetyczne najczęściej rozróżnia się ze względu na ich częstotliwość.
Tradycyjnie wyróżnia się następujące rodzaje fal elektromagnetycznych:
Tradycyjnie wyróżnia się następujące rodzaje fal elektromagnetycznych:
- fale radiowe;
- mikrofale;
- promieniowanie podczerwone;
- światło widzialne;
- promieniowanie ultrafioletowe;
- promieniowanie rentgenowskie;
- promieniowanie gamma.
Oddziaływanie fal elektromagnetycznych z materią
Promieniowanie elektromagnetyczne, z uwagi na sposób oddziaływania fal z materią, dzieli się
na: niejonizujące i jonizujące. Umowną granicą pomiędzy promieniowaniem jonizującym i niejonizującym
jest zakres fal światła widzialnego. Fale o niższych częstotliwościach od częstotliwości światła
widzialnego tworzą promieniowanie niejonizujące, a fale o wyższych częstotliwościach —
promieniowanie jonizujące.
Charakter niejonizujący fal elektromagnetycznych oznacza, że:
- nie wywierają one negatywnego wpływu na organizm;
- nie ingerują w budowę komórki, nie modyfikują i nie wpływają na funkcje jej elementów;
- nie niszczą struktury atomowej materii, ponieważ nie wpływają na wiązania pomiędzy atomami;
- nie wywołują efektu kumulacji, a ich oddziaływanie występuje wyłącznie podczas ekspozycji.
Urządzenia telekomunikacyjne, w tym np. stacje bazowe telefonii komórkowej czy
nadajniki DVB-T wykorzystujące częstotliwości radiowe, wytwarzają pole elektromagnetyczne
jedynie o charakterze niejonizującym.
Obowiązujące normy
Aktualna dopuszczona przez Ministerstwo Zdrowia norma PEM dla częstotliwości powyżej 2 GHz wynosi 61 V/m.
Wyniki pomiarów z ostatnich lat wykazują, że natężenie pola elektromagnetycznego w środowisku na terenie Polski utrzymuje się na niskim poziomie,
nie przekraczając wartości 7 V/m.
W obszarze dotyczącym pola elektromagnetycznego:
- obowiązują ścisłe regulacje prawne — Ustawy i Rozporządzenia;
- stosowane są restrykcyjne, najwyższe z przyjętych w UE, normy bezpieczeństwa, tj. dopuszczalne wartości poziomu PEM;
- prowadzone są profesjonalne pomiary — wykonywane przez akredytowane laboratoria;
- realizowany jest państwowy program monitoringu poziomu PEM w środowisku;
- regularnie prowadzone są badania potencjalnego wpływu PEM na zdrowie człowieka.
Pomiary PEM
Pomiary pola elektromagnetycznego wymagają:
- zachowania zgodności z obowiązującymi przepisami prawa;
- dochowania ustalonych przepisami warunków i sposobów pomiaru;
- stosowania specjalistycznej, wzorcowanej aparatury;
- uwzględniania poprawek pomiarowych oraz niepewności pomiaru;
- posiadania akredytacji Polskiego Centrum Akredytacji (PCA).
Pomiary pola elektromagnetycznego są wykonywane przez:
- prowadzących instalacje radiokomunikacyjne emitujące pole elektromagnetyczne;
- Wojewódzkiego Inspektora Ochrony Środowiska, w celu oceny poziomów pola elektromagnetycznych w środowisku i obserwacji zmian, w ramach Państwowego Monitoringu Środowiska;
- organy Inspekcji Ochrony Środowiska, w ramach planowych kontroli podmiotów korzystających ze środowiska;
- Wojewódzkiego Inspektora Ochrony Środowiska, na uzasadniony wniosek organu samorządu terytorialnego, m.in. w ramach badań interwencyjnych;
- Instytut Łączności — Państwowy Instytut Badawczy w ramach, inicjowanych przez Ministerstwo Cyfryzacji, kampanii pomiarowych.
Rozszerzona niepewność pomiaru
Niepewność pomiaru jest związana z każdym pomiarem, nie tylko pomiarem PEM.
Wynik pomiaru jest pewnym przybliżeniem wartości prawdziwej, ponieważ zawsze
obarczają go błędy wynikające np. z niedoskonałości stosowanej aparatury pomiarowej,
wpływu szeregu czynników zewnętrznych, czy nawet osób wykonujących pomiar.
Rozszerzona niepewność pomiaru pozwala stworzyć pewien przedział wartości, w którym
wartość zmierzona znajduje się z określonym prawdopodobieństwem, zazwyczaj 95%.
Przykład:
Przyrząd pomiarowy wskazał wartość 10 V/m, a niepewność pomiaru wynosi +⁄− 30%, czyli 3 V/m.
Wynik podany zgodnie z obowiązującą metodyką pomiarową wynosi więc: 10 V/m + 3 V/m = 13 V/m.
Przykład:
Przyrząd pomiarowy wskazał wartość 10 V/m, a niepewność pomiaru wynosi +⁄− 30%, czyli 3 V/m.
Wynik podany zgodnie z obowiązującą metodyką pomiarową wynosi więc: 10 V/m + 3 V/m = 13 V/m.
Łatwe do obalenia mity o polu elektromagnetycznym
Nie jest prawdą, że:
- otaczające nas promieniowanie elektromagnetyczne to sztuczny wytwór człowieka;
- każde promieniowanie jest szkodliwe dla organizmu;
- antena stojąca na dachu domu jest zagrożeniem dla jego mieszkańców;
- więcej stacji bazowych oznacza większe natężenie pola elektromagnetycznego;
- mikrofale wykorzystywane w radiokomunikacji działają jak kuchenka mikrofalowa;
- pole związane z telefonią komórkową jest równie groźne jak to związane z radioaktywnością;
- promieniowanie radiowe zostało uznane za czynnik rakotwórczy;
- im dalej znajduje się stacja bazowa, tym lepiej, bo promieniowanie jest niższe.
Więcej informacji
Po więcej informacji sięgnij odwiedzając stronę Instytutu Łączności na Facebooku oraz zapoznaj się z artykułami z serii #PowiedzSprawdzam.
Ciekawe artykuły związane z tematem pola elektromagnetycznego znajdziesz na stronie gov.pl/5g.